برگزاري نشست نقد و بررسي كتاب «هنر عصر آهن ايران» اثر عضو هيأت علمي دانشگاه هنر اصفهان در باغ موزه نگارستان
نشست نقد و بررسي كتاب «هنر عصر آهن ايران» عصر پنجشنبه 27 ديماه سال جاري در باغ موزه نگارستان دانشگاه تهران برگزار شد.
اين نشست علمي با همكاري باغ موزه نگارستان، كميته ملي موزههاي ايران و نشر شورآفرين و با حضور نويسنده كتاب دكتر صدرالدين طاهري نشانهشناس و عضو هيأت علمي دانشگاه هنر اصفهان، آقاي احمد محيط طباطبايي رييس كميته ملي موزه هاي ايران، آقاي دكتر روح الله شيرازي رييس پژوهشكده باستان شناسي كشور، آقاي مهندس سيد محمد بهشتي رييس اسبق سازمان ميراث فرهنگي كشور و تني چند از استادان، صاحب نظران و علاقه مندان حوزه فرهنگ و هنر كشور برگزار شد.
جلسه با سخنان آقاي احمد محيط طباطبايي رييس كميته ملي موزههاي ايران و سپاسگزاري از مسئولين مديريت امور فرهنگي و اجتماعي دانشگاه تهران و باغ موزه نگارستان براي همياري در برپايي اينگونه نشستهاي تخصصي آغاز شد.
نخستين سخنران اين نشست، دكتر روحالله شيرازي رييس پژوهشكده باستانشناسي كشور بود. ايشان در ابتداي سخنان خويش به شماري از ارزشهاي كتاب «هنر عصر آهن ايران» اشاره نمود. از ديدگاه ايشان در اين كتاب مجموعه مدوني از محوطههاي باستانشناختي عصر آهن فهرست شده و تمامي محوطههايي كه داراي آثار يا لايههايي از آن دوران بودهاند معرفي گرديده است. همچنين تصاوير پرشماري از آثار هنري عصر آهن كه نويسنده از مخازن موزههاي جهان گردآوري نموده، بهويژه آثاري كه تاكنون در دسترس نبودهاند، ميتواند به پژوهندگان حوزه هنر باستاني ايران براي فهم بهتر هنر اين دوره ياري برساند. ارجاع به شمار بسياري منابع اصلي و دست اول نشان ميدهد كه از ديدگاه كتابشناسي نيز اين اثر از غناي كافي برخوردار است. چنين امتيازات مهمي، اين كتاب را براي دانشجويان باستانشناسي و پژوهشگراني كه با عصر آهن سر و كار دارند، به منبعي سودمند و خواندني بدل ساخته است.
در ادامه دكتر روحالله شيرازي با اشاره به تمركز اين كتاب بر روي مرزهاي كنوني ايران، پيشنهاد نمود در امتداد اين پژوهش به وراي مرزهاي سياسي كنوني ايران توجه شود و ارتباطات بينافرهنگي ساكنان فلات ايران با همسايگان خود بهويژه در شمال و شمالشرقي (همچون فرهنگ آندرونوو، فرهنگ ياز و...) مورد بررسي قرار گيرند و برپايه دادههاي باستانشناختي گردآمده در اين كتاب جدول گاهنگاري تطبيقي عصر آهن ايران ترسيم شود.
مهندس سيد محمد بهشتي رييس اسبق سازمان ميراث فرهنگي كشور سخنران بعدي اين نشست بود. ايشان با اشاره به بيش از دو دهه فعاليت خود در بخشهاي گوناگون حوزه ميراث فرهنگي ايران، با ذكر مثالها و تشبيهاتي به تفاوتهاي آشكاري در ميان پژوهشگران رشته باستانشناسي اشاره نمود. به باور ايشان گروه پرجمعيتي از باستانشناسان عمر خويش زمان را در راه كاوش، مطالعات ميداني و بررسي محوطههاي باستاني صرف ميكنند، اما كمتر تمايل به نوشتن و انتشار تجربيات يا يافتههاي خود دارند. اما گروهي ديگر نيز در اين حوزه فعالند كه شمار كمتري دارند، آنها برپايه دادهها و يافتههاي كاوش دست به تدوين نظريه و ساختن چشماندازي كلي از هنر يك دوره باستاني ميزنند و تلاش دارند به پرسشهاي جدي ما درباره جهان باستان پاسخ بگويند. كار افرادي كه در اين راه قدم ميگذارند بسيار دشوار اما در عين حال سودمند است. از اينرو انتشار كتابي تازه درباره هنر دوران مهمي همچون عصر آهن را بايد تحسين نمود و داري ارزش و اهميت دانست. بهويژه بدينسبب كه فهرست همه محوطههاي باستاني، اسناد و مدارك بسيار، تصاوير آثار هنري و رفرنسهاي مهم عصر آهن در اين كتاب گردآوري شده است. متخصصين هنر باستاني ايران نيز بايد مطالب چنين كتابي را نقد كرده و به كاملتر شدن آن ياري برسانند. همچنين امانتداري نويسنده در انتقال اطلاعات ارايهشده توسط كاوشگران عصر آهن به محققين بعدي نيز شيوهاي ارزنده و ستودني است.
سخنران بعدي اين نشست نويسنده كتاب «هنر عصر آهن ايران» دكتر صدرالدين طاهري بود. ايشان كمتوجهي به هنر و فرهنگ باستاني ايران در برنامه آموزش رسمي مدارس و دانشگاهها را آفتي دانست كه سبب ناآشنايي جامعه ايران با ريشههاي كهن خود گرديده و آسيبهاي هويتي بسياري را به بار آورده است. پيشينه ديرپاي سكونت در دوره پارينهسنگي، و دستاوردهاي درخشان نياكان ما از آغاز نوسنگي تا پايان عصر آهن براي بسياري از ايرانيان هنوز ناشناخته است؛ تا جايي كه اكثريت مردم ايران حتي در محافل آكادميك آغاز زندگي در فلات ايران را همزمان با مهاجرت اقوام آريايي ميدانند، در حالي كه هنگام ورود آسياتيكها و آرينها، بوميان فلات ايران دستكم هشت هزار سال سابقه يكجانشيني، فرآوري خوراك و معماري داشتند و ساكنان شهرهاي بزرگ فلات ايران به ريختهگري پيشرفته آلياژهاي فلزي، توليد كالاهاي گوناگون و تجارت در گسترهاي از دره سند تا ميانرودان مشغول بودند. از اينرو انتشار كتابها يا مقالاتي كه بتواند غنا و ژرفاي هنر باستاني ايران را آشكار سازد از مهمترين وظايف كنوني باستانشناسان و پژوهشگران هنر ايران است. در اين ميان عصر آهن بهسبب آن كه مهد پاگرفتن اتحاديههاي نيرومند منطقهاي و گذار به دوران تاريخي است اهميتي دوچندان دارد.
وي در ادامه اشاره نمود تاكيد بيش از حد بر هفت يا هشت محوطه بزرگ و مشهور سبب ميگردد فرهنگهاي باستاني گسيخته و پراكنده ديده شوند، بنابراين در اين كتاب براي نخستين بار صد و شصت محوطه شناختهشده از عصر آهن بررسي شدهاند و تصاويري از آثار آنها كه در بيش از پنجاه موزه و دهها مجموعه خصوصي جهان پراكندهاند گردآوري شده تا خواننده بتواند به فهم كاملتري از كليت فرهنگي آن دوران دست يابد. همچنين براي چهار حوزه مهم جغرافيايي عصر آهن نقشههايي تهيه گرديده كه مكان دقيق محوطهها و ارتباط فضايي آنها را مشخص ميكند. از ديگر ويژگيهاي اين كتاب ميتوان به بحث درباره وضعيت سياسي ـ اجتماعي و نژادي فلات ايران در عصر آهن، دستهبندي شيوههاي تدفين، معرفي تواناييهاي فنشناختي هنرمندان آن دوره و نگاه جداگانه به جنبههاي گوناگون هنرهاي رايج (همچون معماري، فلزكاري، سفالگري، زيورسازي، پارچهبافي و عاجتراشي) اشاره نمود.
اين نشست پس از يك گفتگوي آزاد به پايان رسيد.
تاریخ:
1397/10/30
تعداد بازدید:
1732
كليه حقوق مادي و معنوي اين سايت متعلق به
دانشگاه هنر اصفهان
مي باشد.
Powered by
Dorsa
Portal